Ko te Tiriti o Waitangi te kapa tuatahi o Aotearoa. I whakauruhia i te tau 1840 i runga i te whakaaetanga i waenganui i te Kāwanatanga o Ingarangi me ngā Rangatira Māori. Ko te whāinga matua ko te whakarite i te whakaaetanga i waenganui i te Kāwanatanga me ngā iwi Māori, me te tiaki i te nui o ngā rawa Māori. I te tau 1975, i whakatūria te Kaitiaki Waitangi ki te whakahaere i ngā take e pā ana ki te Tiriti, ā, i te tau 1985 ka tīmata te Whitiwhiti Kōrero o Waitangi ki te whakautu i ngā whakapara Māori ki te Kāwanatanga. Kei te tautohe tonu ngā take e pā ana ki te Tiriti, ā, kei te whakamahia tonu hoki ki te whakatau i ngā take tautohe e pā ana ki ngā whenua me ngā rawa Māori.